Η νηστεία της Παναγίας- Προετοιμασία για το «Πάσχα του καλοκαιριού»

Από την 1η μέχρι και την 14η Αυγούστου, η Εκκλησία έχει ορίσει νηστεία, και μάλιστα αυστηρή, προς τιμήν της μεγάλης θεομητορικής εορτής της Κοίμησης της Παναγίας που εορτάζεται στις 15 Αυγούστου κάθε έτους. Πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντική εορτή της Ορθοδοξίας, για αυτό και έχει επικρατήσει να ονομάζεται και «Πάσχα του καλοκαιριού».



Η μητέρα του Ιησού, η Παναγία, αποτελεί ξεχωριστή μορφή για την Εκκλησία και είναι ιδιαίτερα προσφιλής στους πιστούς. Είναι η μητέρα και προστάτιδα όλων μας. Μεσιτεύει στον Υιό της για τη σωτηρία των ανθρώπων, ειδικά όσων την επικαλούνται με θέρμη και ζητούν τη βοήθειά της στις δυσκολίες της ζωής. Έτσι, για να προετοιμαστούν οι Χριστιανοί να εορτάσουν την Κοίμησή της, η Εκκλησία όρισε νωρίτερα μια περίοδο νηστείας και άσκησης. Η αποχή από συγκεκριμένες τροφές σε συνδυασμό με εντονότερη προσευχή και πνευματική καλλιέργεια ετοιμάζουν τους πιστούς για την μεγάλη γιορτή της Παναγίας.
Η παράδοση λέει ότι και η ίδια η Παναγία νήστευσε πριν από την Κοίμησή της. Μόλις πληροφορήθηκε με ουράνιο μήνυμα τον επικείμενο θάνατό της, προσευχήθηκε στο όρος των Ελαιών, νήστευσε και ενημέρωσε τους Δώδεκα Αποστόλους ότι θα τελείωνε η επίγεια ζωή της. Επειδή κατά την ημέρα της Κοίμησής της δεν βρίσκονταν και οι Δώδεκα Απόστολοι στα Ιεροσόλυμα, μια νεφέλη τους άρπαξε από όπου κι αν ήταν και τους έφερε κοντά της. Οι Απόστολοι τοποθέτησαν το νεκρό σώμα της Παναγίας στο μνήμα της Γεθσημανής. Τρεις μέρες μετά, όμως, ο τάφος ήταν άδειος. Η Παναγία ανελήφθη στους ουρανούς.

Τι τρώγεται και τι όχι στη νηστεία του Δεκαπενταύγουστου

Κατά τη νηστεία του Δεκαπενταύγουστου ή νηστεία της Παναγίας, δεν τρώγονται κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, ψάρια, λάδι και κρασί. Τα Σαββατοκύριακα που μεσολαβούν τρώγεται λάδι και επιτρέπεται η κατανάλωση κρασιού.

Στη νηστεία αυτή, γίνεται μια εξαίρεση και επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού μόνο κατά την ημέρα της εορτής της Μεταμορφώσεως του Κυρίου που τιμάται στις 6 Αυγούστου. Όποια μέρα και αν πέσει η συγκεκριμένη γιορτή, εξαιτίας της σημασίας της, τρώγεται ψάρι. Αν η μέρα του Δεκαπενταύγουστου πέσει Τετάρτη ή Παρασκευή, παρότι είναι πολύ σημαντική γιορτή και σηματοδοτεί το τέλος της νηστείας, δεν τρώγονται τα πάντα αλλά μόνο ψάρι και επιτρέπεται και η κατανάλωση αλκοόλ.

Νηστεία: Εντολή του Θεού

Η νηστεία αποτελεί εντολή του Θεού στον άνθρωπο. Είναι, μάλιστα η μια από τις δύο πρώτες εντολές που έδωσε ο Θεός στον Αδάμ μέσα στον Παράδεισο. Η πρώτη ήταν «να εργάζεται και να φυλάττει τον Παράδεισο», ενώ η δεύτερη «να μη φάει από τον καρπό του δέντρου της γνώσης του καλού και του κακού». Το νόημα της εντολής αυτής ήταν η εξάσκηση στην υπακοή προς τον Θεό και η πάλη εναντίον του διαβόλου.
Την περίοδο της νηστείας, η Εκκλησία δεν έχει καθιερώσει μόνο τη σωματική νηστεία από συγκεκριμένες τροφές. Μαζί με τη νηστεία του σώματος, πρέπει να συνδυάζεται και η πνευματική νηστεία, η εντονότερη άσκηση και εγκράτεια από την αμαρτία και τα πάθη, σε συνδυασμό με περισσότερη προσευχή, μελέτη πνευματικών κειμένων και έργα αρετής. Η νηστεία δεν είναι αυτοσκοπός της ζωής του Χριστιανού αλλά ένα μέσο που θα τον βοηθήσει να πολεμήσει τα πάθη του και να εξασκηθεί στην αρετή. Η νηστεία, μαζί με την εξομολόγηση και την μετάνοια, ολοκληρώνει τον αγώνα του Χριστιανού ώστε να μπορέσει άξια να συμμετέχει στη Θεία Ευχαριστία, να κοινωνήσει δηλαδή τα Άχραντα Μυστήρια του Κυρίου.