Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης
Η ΑΓΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η
ΑΝΑΜΑΡΤΗΣΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ*
Μας αξιώνει, ο Θεός και εφέτος να ακούσουμε τον
θαυμάσιον αυτόν ύμνον που ονομάστηκε "Ακάθιστος Ύμνος", το υπέροχο
αυτό φιλολογικό και λογοτεχνικό δημιούργημα, στου οποίου την δομή και τη
σύνθεση αναφερθήκαμε τα προηγούμενα χρόνια. Είναι ένα έξοχο λογοτεχνικό
κατασκεύασμα, το οποίο θαυμάζουν όλοι οι ειδικοί. Η Εκκλησία μας με πολλή σοφία
και σύνεση έθεσε αυτήν την ακολουθία μέσα στην Αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή, ώστε
μαζί με τις κατανυκτικές λειτουργίες των Προηγιασμένων, τα μεγάλα απόδειπνα
κ.ά. να υπάρχει και αυτή η ανοιξιάτικη νότα. Αυτή η χαρούμενη νότα με τα πολλά
χαίρε, για να γεμίσει τις καρδιές μας από χαρά, σαν ένα προανάκρουσμα της
Αναστάσεως.
Δεν πρόκειται εφέτος κατά την διάρκεια των πέντε
Παρασκευών να αναφερθούμε στο περιεχόμενο αυτού του Ύμνου και να αναλύσουμε τις
βασικές γραμμές και κατευθύνσεις του, όπως κάναμε σε προηγούμενα χρόνια, ούτε
επίσης πρόκειται να αναφερθούμε στον θαυμάσιο κανόνα του υμνογράφου Ιωσήφ, τα
θαυμάσια τροπάρια του οποίου πέρυσι αναλύσαμε.
Εφέτος θα εκμεταλλευθώ αυτήν την ευκαιρία, την
αφιερωμένη στην Παναγία μας, των πέντε Παρασκευών, και πολύ σύντομα, σε δεκάλεπτα
περίπου κηρύγματα, θα προσπαθήσω να σας παρουσιάσω, ποια είναι η διδασκαλία της
Εκκλησίας μας για την Υπεραγία Θεοτόκο, τί πιστεύει η Εκκλησία μας, και ποια
είναι η απάντηση σε ορισμένες άλλες διδασκαλίες και παρεκκλίσεις, οι οποίες
παρερμηνεύουν την παράδοση και την πίστη της Εκκλησίας. Ένα από τα βασικά θέματα
το οποίο η Εκκλησία μας προβάλλει για το σεπτό πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου
είναι ότι χαρακτηρίζεται ως Παναγία. Χαίρε Αγία, Αγίων μείζων. Είναι κατά πάντα
Αγία, σε όλα είναι Αγία. δεν υπάρχει τίποτε το μεμπτόν στη ζωή της,
στις σκέψεις της, στις επιθυμίες της, στις πράξεις της, στις θελήσεις της, στα
έργα της, στις κινήσεις και στην εμφάνισή της, στο παρουσιαστικό της, όλα είναι
άγια και όλα είναι αγνά, "'Αγνείας θησαύρισμα", καθ' όλα Αγία, Παναγία.
1. Φυσική η γέννηση της Θεοτόκου
Πού όμως οφείλεται αυτή η αγιότης της Παναγίας μας;
Μπορούμε άραγε εμείς οι θνητοί άνθρωποι, οι απλοί πιστοί να αποκτήσουμε αυτήν την
αγιότητα; Κι αν δεν γίνουμε και εμείς πανάγιοι, κι' αν δεν γίνουμε παναγίες,
μπορούμε τουλάχιστον να γίνουμε άγιοι ή να ακολουθήσουμε ένα δρόμο που οδηγεί προς
την αγιότητα; Τί το εξαιρετικό είχε η Παναγία και κατόρθωσε και απέκτησε αυτήν την
αγιότητα; Η Παναγία ως γνωστόν ήταν ένας άνθρωπος καθ' όλα όμοιος προς εμάς,
γεννήθηκε από ένα γεροντικό άγιο ζευγάρι, τον Ιωακείμ και
την Άννα ως καρπός προσευχής. Σε μεγάλη ηλικία, ώριμοι, άτεκνοι παρακάλεσαν τον
Θεό να τους χαρίσει ένα παιδί. Κάποια φορά μάλιστα λέγει η παράδοση ότι ο
Ιωακείμ εξεδιώχθη από τους ιερείς μέσα από τον Ναό του Σολομώντος, διότι πήγε
να προσφέρει δώρα. Επειδή στην Παλαιά Διαθήκη η ατεκνία εθεωρείτο όνειδος,
όποιος δεν είχε παιδιά εθεωρείτο ατιμασμένος, πως δεν ήταν ευλογημένος από τον
Θεό - δεν ισχύει αυτό για την Καινή Διαθήκη, ανατράπηκε αυτό, σημασία έχουν οι
πράξεις, όχι τα παιδιά - επειδή λοιπόν έτσι επιστεύετο, ότι όποιος δεν έχει
παιδιά δεν είναι ευλογημένος από τον Θεό, έδιωξαν οι ιερείς τον γέροντα Ιωακείμ
από τον ναό, και εκείνος με δάκρυα στα μάτια, πήγε στην έρημο επί 40 ημέρες και
παρακαλούσε θερμά το Θεό εν προσευχή και νηστεία να του δώσει παιδί. Το ίδιο
έκαμε και η μητέρα της Παναγίας, η Άννα, στο σπίτι της. Και ο Θεός άκουσε τις
προσευχές τους και τους χάρισε όχι απλώς ένα παιδί σαν όλα τα άλλα·
τους χάρισε εκείνο το παιδί από το οποίο επρόκειτο να λυτρωθεί ο κόσμος, να
γεννηθεί ο λυτρωτής του κόσμου. Δεν υπάρχουν άλλοι γονείς οι οποίοι να έχουν
αυτό το προνόμιο που είχαν οι άγιοι Ιωακείμ και η Άννα, να γεννήσουν μια κόρη, να
αποκτήσουν ένα παιδί από το οποίο επρόκειτο να γεννηθεί ο Θεός.
Ήταν λοιπόν καρπός προσευχής η γέννηση της Παναγίας
μας. Κατά τα άλλα όμως η Παναγία ήταν ένας συνηθισμένος άνθρωπος σαν όλους
εμάς. Και κάνω αυτή την επισήμανση ότι η Παναγία προήλθε από συζυγία
φυσιολογική δύο ανθρώπων, του Ιωακείμ και της Άννας, από μία εμπαθή θα έλεγα
γέννηση, αφού στην συνάντηση ανδρός και γυναικός, όσο άγιοι και αν είναι οι
άνθρωποι, υπάρχει η επιθυμία, υπάρχει η ηδονή, και υπάρχει πάθος·
«Ιδού γαρ εν ανομίαις συνελήφθην, και εν αμαρτίαις εκίσσησέ με η μήτηρ μου»
λέγει ο ψαλμός. Η Παναγία λοιπόν γεννήθηκε από αυτήν την συνηθισμένη ανθρώπινη
συνάντηση, από την συνηθισμένη συζυγία του Ιωακείμ και της Άννας, δεν είχε
τίποτε διαφορετικό από όλους τους άλλους ανθρώπους. Το τονίζουμε αυτό, διότι τον
περασμένο αιώνα ο πάπας διετύπωσε ένα δόγμα αντιπαραδοσιακό, εναντίον αυτών που
διδάσκει η Αγία Γραφή και η Παράδοση της Εκκλησίας μας, το δόγμα της «ασπίλου συλλήψεως
της Θεοτόκου».